Küçük Paşa
(By Ebubekir Hâzım Tepeyran)
Read Ebook | Size | 22 MB (22,081 KB) |
|---|---|
| Format | |
| Downloaded | 598 times |
| Last checked | 9 Hour ago! |
| Author | Ebubekir Hâzım Tepeyran |
Selime kendi oğlu Salih’i haftada iki gün, Paşa’nın yeğeni Haldun’u ise her gün emzirir. Haldun konuşmaya başlayınca, Suat Paşa’ya «Paşababa» der. Selime’nin oğlu Salih de aynı şeyi yapınca, Paşa’nın karısı bundan hoşlanmaz. Üstelik, Salih’i de sevmez. Paşa ise, çocukları olmadığı için, bütün sevgisini bu iki çocuğa vermiştir, onları ikiz gibi giydirir.
Selime konakta Anadolu şivesi, saflığı ve temizliğiyle kendini sevdirir. Ali, ayda bir konağa gelerek onu görür.
Paşa, evladı yerine koyduğu Salih’in okuması için bir Fransız mürebbiye tutar. Fakat bir görevle Anadolu’ya gidince, karısı, çocuğun eğitimini baltalar, mürebbiyeyi kendi yanına alır.
Paşa uzun bir ayrılıktan sonra İstanbul’a döner. Hastalanarak ölür. Teskere alan Ali de eşi Selime ile köyüne dönünce, Salih büsbütün desteksiz kalır. Naime Hanım sevmediği bu oğlanı hemen köyüne gönderir.
Bu arada Ali, köyde iken, istanbul’dan bir mektup alır. Mektupta, karısının konaktaki arabacıyla oynaştığı yazılıdır. Ali eşini boşar, bir başka kadınla evlenir. Selime ortada kalır. Sonunda, yakın köyden bir adama varır.
Salih köye gelince, kendisini, annesi yerine üvey annesi karşılar. Köyü düşündüğü gibi bulamayan çocuk, bir de üvey anasının zulmüne göğüs gerer. Babası Ali yeniden askere gidince, üvey ana bütün hıncını Salih’ten çıkarır. Bir kış gecesi, öksürerek kendisini uyandırdı diye, onu kapının önüne koyar. Dışarıda iyice öksürdükten sonra içeri girmesini öğütler.
Salih, bu soğuk ve karlı havada üşür. Sağlığı bozulur. Anasının cefasından usanır. Köyden kaçmaya karar verir. İmamım ahırında sabahladıkdan sonra yola çıkmağı tasarlar.
Öte yandan, Paşa’nın karısı Naime Hanım, kocası ölünce genç bir adamla evlenmiş, bir de çocuk doğurmuştur. Bir gün düşünde Paşa’yı görür. Salih’e yaptığı haksızlıktan ötürü Paşa onu azarlar. Aynı gece Salih’i de düşünde görür. Karlı, tipili bir meydanlıkta birtakım hayvanlarla boğuşan çocukcağız, sonunda yere yuvarlanarak hareketsiz kalır. Naime Hanım korkuyla uyanır. Yaptıklarından pişman olmuştur. Ertesi gün Salih’in geri getirtilmesini kocasından ister. Telgraflarına gelen cevapta, iki gece önce Salih’i kurtların parçaladığı yazılıdır.
Kitap Hakkında Yorumlar ve Yargı
«Küçük Paşa, edebiyatımızda, Kara Bibik’ten sonra köye yönelen ikinci eserdir. Orta Anadolu’nun (belki Niğde’nin) yoksul köylerinden birinin yaşama koşulları, bir ana ile oğulun başmdan geçenlerin çevresinde verilmiştir. Eserde, ikide bir konu dışına çıkılır. Bunlar dışında, gerek çevrenin ve olayların anlatılışı, gerek kişilerin ruh hallerinin çözümlenmesi bakımlarından eserde, yer yer, gerçekten başarılı noktalar vardır. Fakat bütünüyle, Kara Bibik’teki başarıya ulaşılabilmiş değildir. Dil bakımından, baştan sona kadar ikilik göze çarpmaktadır. Edebiyat-ı Cedide devrinde yetişen ve o devirde yazmağa başlayan Ebubekir Hazım, kendi ağzından anlattığı yerlerde yabancı sözcük ve dil kurallarını çok kullanmış; onlar dışında, halkın, özellikle köylülerin konuşmalarını kendi dilleriyle vermeğe çalışmıştır.» (Cevdet Kudret).
«Roman tekniği bakımından eksiğine karşılık eser, çevrenin ve olayların anlatılışı, kişilerin ruh durumlarının çözümlenmesi ve konu bakımından ‘köy romancılığında’ yeni ve sayılı kilometre taşlarından biridir. Burada ilgimizi çeken konulardan biri de, Nabizade Nazım’ın edebiyata, özgün (orijinal) ve gerçekçi bir roman verme kaygısına karşılık, Ebubekir Hazım Tepeyran’ın, Anadolu köylüsünün çektiklerinin hiç olmazsa ilk ağızda söylenmesi gerekenlerini vermek istemesidir. Böylece o, roman yazmış olmaktan çok aydınlara, köy ve köylü konusunda bir ‘muhtıra’ vermek ister.» (Mehmet Bayrak).”
