Làng xã của người An Nam ở Bắc kỳ
(By Paul Ory)
Read Ebook | Size | 21 MB (21,080 KB) |
|---|---|
| Format | |
| Downloaded | 584 times |
| Last checked | 8 Hour ago! |
| Author | Paul Ory |
Lựa chọn “làng xã” làm đối tượng, có thể nói, là thao tác có phần mạo hiểm vì chính đơn vị hành chính này, tuy thường khiêm tốn về diện tích, nhưng lại hàm chứa toàn bộ sự phức tạp của đời sống thuần nông mà ngay cả người trong cuộc cũng chưa hẳn đã thấu hiểu kĩ càng. Ngoài dày công học tiếng Việt, Paul Ory, như đôi lần ông nhắc đến, có lẽ đã tự mình đi thăm thú, quan sát nhiều làng, nhất là các làng ở Bắc Kỳ và nhờ thế, không chỉ mô tả sinh động, ông còn đưa ra những khái quát, phân tích chi tiết khá xác đáng. Bởi vậy, độ khó và cũng là điểm sáng giá trong khảo cứu này nằm ở góc nhìn vốn dĩ khách quan nhưng lại sắc sảo, tường tận khiến mọi thứ trở nên dễ nắm bắt.
La commune Annamite au Tonkin - xuất bản lần đầu tại Paris năm 1894, từng được hai học giả Nguyễn Văn Huyên và Đào Duy Anh xếp vào thư mục tham khảo của mình vào cuối thập niên 1930 - vừa ra mắt bản tiếng Việt.
Như một cẩm nang, Paul Ory giới thiệu làng An Nam theo nhiều phương diện thuộc về nội tại của nó: tổ chức hành chính/quyền lực của làng; phân hạng dân; kiểm soát và phân chia đất đai; việc thu thuế; tính chất và vai trò lễ, hội… Tuy mỗi phương diện chỉ mới dừng ở mức độ phác dựng nhưng khó có thể cho rằng Paul Ory chỉ “lướt qua”, mà ngược lại, ông biết xoáy sâu vào những nét riêng đến mức thành cắc cớ, thành một thứ “gen” văn hóa và tính cách hằn sâu ở làng suốt chiều dài lịch sử.”
